Duinen bij Heemskerk - Om de Blink

  • 5.6 KM
Beheerder
PWN
Startpunt
Heemskerk, ingang Oudendijk, ten westen van Heemskerk, aan het einde van de Oudendijk, bij natuurkampeerterrein de Berenweide

Toon aanrijroute

Parkeergelegenheid
Bij startpunt route
Type markering
De route is gemarkeerd door paaltjes met een blauwe driehoek
Kenschets
Wandelen door naald- en loofbos met een rijke ondergroei, waar bosvogels zich thuis voelen (en dat is te horen)
Omschrijving
Algemeen
Het duinterrein bij Heemskerk wordt gekenmerkt door grote valleien die aan de oostzijde worden begrensd door paraboolduinen van wel 1,5 km lang. Het uitzichtduin op de Kruisberg ligt op zo'n groot paraboolduin. De grote vallei ten oosten van de Kruisberg leende zich bij uitstek voor grootschalige landbouwontginning. Deze ontginning begon omstreeks 1880, maar de grote landbouwcrisis van 1895 maakte er een eind aan. Later werd het ontgonnen terrein op veel kleinere schaal gebruikt voor groente- en aardbeienteelt. De groenten en aardbeien waren voor de Amsterdamse markt en op de terugweg werd uit de grote stad 'beer' of mest meegenomen. In de tijd dat er nog geen riolering was, vervulde de beerton die functie. Daarom komen op enkele percelen nog steeds veel stenen pijpenkoppen en scherven tevoorschijn, die ooit in Amsterdamse beerputten zijn gegooid. Veel van deze tuinbouwpercelen zijn inmiddels verlaten en vooral langs de Kruisbergweg omgezet in speelvelden.

Ten westen van de Kruisberg zijn veel valleien in de jaren 30 van de vorige eeuw in werkverschaffing beplant met Oostenrijkse dennen. Deze bomen zijn erg beeldbepalend in het middengedeelte van het duinterrein. Naar het westen toe neemt de hoogte van de bomen af en maken ze geleidelijk plaats voor struikachtige begroeiing. Nog westelijker bepaalt natuurlijk duingrasland het beeld. De strandopgang naar het Heemskerkse strand is alleen per fiets bereikbaar en daarom nog relatief rustig, zelfs op mooie zomerdagen.

Aardbeiteelt
De aardbeienteelt van Beverwijk en Heemskerk was ooit beroemd tot ver over de grens. Die teelt gebeurde kleinschalig maar wel uitgebreider dan nu. Nog zijn hier veel tuinbouwbedrijven, zoals u onderweg heeft kunnen zien. Drakentanden, de driekante stenen, herinneren nog aan de bezetting van 1940-1945. De duinen waren toen ingericht als een verdedigingslinie tegen de verwachte aanvallen vanuit Engeland.

Gemengd bos
Het bos is hier gemengd en in herfst en winter staat het water op of direct onder de oppervlakte. U kunt naar boven gaan naar het uitzichtpunt. Daar is uitzicht op Beverwijk, Heemskerk, de Hoogovens en op veel bos. Het bos groeit op sommige plaatsen uitbundig en lijkt door de lianen van de kamperfoelie in de bomen wel wat op een tropisch woud. Let eens op het blad van de esdoorns onderweg. Veel van die bladeren zijn voorzien van 'inktvlekken'. In ‘De kleine Johannes’ schreef Frederik van Eeden over de inkt die dwergen uit hun inktpotten over esdoornbladeren sprenkelen. In werkelijkheid is dat het werk van de schimmel Rhytisma acerinum. De vlekken zijn in de zomer mooi glanzend zwart, maar worden later in de tijd rimpelig.

Variatie
In de duinen zijn grote verschillen in temperatuur, hoogte, vochtigheid en wind. Deze verschillen leiden tot variatie in landschap, variatie in begroeiing en variatie in vorm. Daardoor komen in de duinen uiteenlopende planten en dieren voor die aan hun groei- of verblijfplaats speciale eisen stellen.

Flora en fauna
Van de 1200 plantensoorten die behoren tot de Nederlandse flora komt liefst 60% in het Noordhollands Duinreservaat voor. Daar horen ook planten bij die in Nederland nergens anders meer voorkomen. Vogels gebruiken het duingebied op verschillende manieren. Zestig soorten zijn er het hele jaar aanwezig. De groep zomergasten - vogels die vooral in Zuid-Europa of Afrika overwinteren - bestaat uit ongeveer 110 soorten. Daarnaast passeren in voor- en najaar zeker 100 soorten. Ze blijven korte of langere tijd om reserves op te doen voor de verdere reis. Daarom zijn de duinen ook in trek bij vogelliefhebbers, die er jaarlijks minstens 200 soorten zien! Vogels kijken is op enkele plaatsen bijzonder gemakkelijk, zoals in het infiltratiegebied Castricum, dat rijk is aan eenden en waadvogels. Hier is een vogelkijkhut aanwezig. De vos is het best vertegenwoordigde zoogdier in de duinen. Het aantal soorten muizen is groot, maar konijn, egel en eekhoorn zijn de meest geziene soorten. Ook padden, kikkers, salamanders en de duinhagedis zijn er thuis, net als vlinders en veel andere soorten insecten.

Gallen
Als bomen en struiken hun blad verliezen komen er verrassende dingen te voorschijn. In rozen zitten nogal eens harige bollen: rozengallen. Op eikenblad is een hele serie verschillende gallen te vinden, zoals ananas- en aardappelgal. Een gal is een vervorming in het weefsel of het blad die door insecten wordt veroorzaakt. Dat kunnen galwespen, galvliegen, galmuggen, maar ook mijten, luizen en sommige vlindertjes zijn. Elke soort gal wordt door één soort dier gemaakt. Binnenin de gal ontwikkelt zich een nieuwe insectengeneratie.
Bron
PWN Waterleidingbedrijf Noord-Holland

Vond je dit een leuke route?

Beoordelingen

ronald marcelis - zaterdag 17 februari 2024

vandaag , 17 februari verdwaald. Mooie route, echter door de vele grote plassen ( meertjes)miste ik soms een route paaltje. begonnen bij Oudendijk kwam ik na lang zwerven via een ( blijkt andere blauwe route) op parkeerplaats bij camping geversduin uit. Gelukkig trof ik vriendelijke wandelaars daar die me met hun auto naar mijn parkeerplaats brachten.

J. Wouterse - dinsdag 11 januari 2022

Leuke gevarieerde wandeling. Goed bewegwijzerd.